De wonderlijke wereld in de composthoop

Door: Emma Kemp

Al zolang ik me kan herinneren verdween het groente- en tuinafval bij ons thuis in ‘het oranje bakje’. Doordat het al zo lang in gebruik was, zou de geur van eierschalen en rot fruit nooit meer uit het bakje te boenen zijn. Als het bakje vol was, verdween de inhoud op de composthoop.

Het raadsel van de composthoop

Hoe het mogelijk was dat de compostbak nooit vol zat, vond ik verwonderlijk. Alle klokhuizen, bananenschillen, uienresten, tuinafval en kilo’s koffiedik werden verteerd door een onzichtbare leefwereld. Behalve de aardappelschillen, deze verdwenen in de GFT-bak. In de compostton was er in een uur waarschijnlijk meer gaande dan bij ons thuis in een hele dag. Doordat hij in de hoek van de tuin op de blote aarde stond, hadden wormen, duizendpoten, pissebedden en andere insecten genoeg kans om de hele inhoud te verteren. Onderin de compostbak zat een gat waar we de beste compost uit konden halen, zodra het tijd was om de tuin te bemesten. En dan kon het proces weer opnieuw beginnen.

Een compostbak op het balkon

In mijn eigen appartement zorg ik er altijd voor dat mijn afval goed gescheiden wordt. Toch verdwenen de bananenschillen en groenteresten nog altijd bij het restafval, samen met het blik. Een oranje bakje had ik wel, maar dat was meer gemak, want die inhoud verdween ook bij het restafval. Niet alleen had ik hierdoor meer afval, maar verdwenen er ook stapels voedingsstoffen voor de insecten die op mijn balkon naar een lekker hapje zochten. Met elke eierschil die in de bak verdween, hoorde ik weer een worm huilen. Dat moest anders. Ik knipte een gat uit de bodem van een zwarte emmer en begon met het creëren van mijn eigen bodemleven.

Geen enkele worm

De levende wereld in mijn composttonnetje van 10 liter ziet er iets anders uit dan de wereld aan krioelende kruipers die in de compostton van mijn ouders zat. Omdat ik op twee hoog woon, heeft geen enkele worm de kans de compostemmer te bereiken, tenzij hij (levend) uit de bek van een merel valt. Dus is mijn composthoop vooral gevuld met vliegeneieren, en dus maden. Erg divers is het leven in de compostton dus niet, maar de insecten die de bak bereiken, doen zeker hun werk. Na een jaar heb ik de bak omgekeerd, en kwam er een  pikzwarte, compacte klont tevoorschijn, met hier en daar nog amper herkenbaar takafval. Ook zat de bak vol met krioelende witte diertjes, maar daar kon ik even omheen kijken. Daarnaast zag ik nog heel veel eierschalen, die duidelijk lange tijd nodig hebben om verteerd te worden. Ik was best trots op het resultaat, ook al hoefde ik er alleen maar regelmatig wat etensresten op te gooien.

De wonderlijke wereld in de composthoop

Wat een heerlijk idee om compost te maken, ook al zou je het bijna nooit gebruiken. Weg met plantenvoeding (dat overigens altijd in plastic verpakkingen komt); je hebt minder afval en het is een heerlijke lekkernij voor al het bodemleven. En dan te bedenken dat de temperatuur in een composthoop tot wel 70 graden Celsius kan oplopen. Kan mijn restafvalbak nu echt de deur uit?

Wat mag er níet op de composthoop?

Het is soms lastig om te bepalen of iets op de composthoop mag of niet, zo kun je bijvoorbeeld geen eierschalen op de hoop willen gooien, omdat ze heel lang blijven liggen. Anderen vinden dat geen probleem. Houd in ieder geval deze zaken van de composthoop:

• Uitwerpselen van dieren
• Vleesresten
• Bewerkt hout en as
• Botten
• Aardappelschillen
• Te veel aarde, grond, klei of zand
• Composteerbare verpakkingen (deze doen er voor de composthoop te lang over om volledig verteerd te kunnen worden).